De cao (ook wel collectieve arbeidsovereenkomst genoemd) is een afspraak tussen een werkgever en een werknemersvertegenwoordiger. Collectieve arbeidsovereenkomsten zijn meestal geldig binnen bedrijven of specifieke branches. De regels in de cao hebben betrekking op de rechtspositie tussen de werkgever en zijn werknemers.
Meestal wordt deze juridische status bepaald in de persoonlijke arbeidsovereenkomst. De cao kan worden gezien als een aanvullende regeling op het individuele contract. De wet beschrijft dit in artikel 1 lid 1 "De CAO-wet" (verder: artikel 1 "De CAO-wet")
Wat staat er in een cao
In cao zijn afspraken gemaakt over arbeidsvoorwaarden. Denk er over na:
- Werktijden
- Regels voor overwerken
- Vakantiedagen
- Beloning (de loonschalen)
- Regelingen voor ziekte en ongevallen
- Pensioenregelingen
- Scholing
- Ontslagregelingen (opzegtermijnen, enz.)
- Veiligheid van de werknemer
- Zwangerschapsverlof en ouderschapsverlof
Wie sluit er een cao af?
Een cao is een overeenkomst tussen een of meer werkgevers (of werkgeversverenigingen) en een of meer werknemersverenigingen, waarin voornamelijk arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd.
Meestal is er een zogenaamde "minimum-cao" (90% van de gevallen), volgens welke de regels in de cao mogen afwijken, maar alleen ten voordele van de werknemers ((bijvoorbeeld in strijd met de 'standaard cao' ) , daarvan mag men nooit afwijken).
Arbeidersverenigingen waarnaar de wet verwijst, worden gewoonlijk vakbonden genoemd (zoals Abvakabo). Werkgeversverenigingen worden werkgeversorganisaties genoemd (bijvoorbeeld VNO-NCW).
Er kan ook een akkoord worden bereikt tussen het bedrijf en de vakbond. Dit komt vooral voor bij grote bedrijven, dit wordt een bedrijfs-cao genoemd.
Wettelijke afspraken arbeidsvoorwaarden en afspraken cao
Er zijn verschillende wetten met betrekking tot arbeidsvoorwaarden. Afspraken in cao zijn echter meestal voordeliger dan afspraken in de wet. Zo wordt in cao's doorgaans een loon genoemd dat hoger is dan het minimumloon of meer vakantiedagen dan het wettelijk minimum.
Onder collectieve arbeidsovereenkomsten vallen ook afspraken die niet in de wet zijn geregeld, zoals afspraken over de mogelijkheid om cursussen te volgen. Als er een cao is, is deze van toepassing.
De afspraken in cao's mogen echter nooit in strijd zijn met wetten, zoals de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag en het Burgerlijk Wetboek. Het cao-loon mag daarom niet lager zijn dan het minimumloon en ook niet minder vakantiedagen bevatten dan het Burgerlijk Wetboek.
Soorten cao's
- Bedrijfstak-cao
Dit is een collectieve arbeidsovereenkomst die van toepassing is op specifieke sectoren. Arbeidsovereenkomsten komen tot stand tussen een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en een of meer werknemersorganisaties.
Cao s gelden alleen voor bedrijven en medewerkers vertegenwoordigd door partijen die de cao hebben ondertekend. Als de cao in de arbeidsovereenkomst van toepassing wordt verklaard, geldt deze ook.
- Ondernemings-cao
Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op het bedrijf. Een ondernemings-cao komt tot stand tussen een werkgever en één of meerdere werknemersorganisaties en is alleen van toepassing op de desbetreffende onderneming.
Algemeen verbindend verklaring (AVV)
Indien de cao algemeen verbindend wordt verklaard, geldt de overeenkomst voor alle werkgevers en werknemers die actief zijn in de betreffende branche. Nederland valt op met wat er in een cao mag worden opgenomen. In de collectieve arbeidsovereenkomst cao staan de meeste afspraken per overeenkomst in het voordeel van de werknemer.
Vakbonden en werkgeversorganisaties vinden dat als er concurrentie is op het gebied van arbeidsvoorwaarden, dat niet wenselijk is. Om dit te voorkomen kunt u een algemeen verbindend verklaring (AVV) opvragen bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan een algemeen verbindende verklaring voor collectieve arbeidsovereenkomsten afgeven. De aanvraag is ingediend via een collectieve arbeidsovereenkomst.
Cao gaat voor de individuele arbeidsovereenkomst
Afspraken in collectieve arbeidsovereenkomsten hebben voorrang op afspraken in individuele arbeidsovereenkomsten. Heeft u een persoonlijke arbeidsovereenkomst afgesloten met uw werkgever?
Op deze manier mogen de bepalingen van uw contract niet afwijken van de bepalingen uit de cao. Zijn deze afspraken beter voor jou als werknemer? Dan mag het wel afwijken.
Geen cao
Meestal is er geen cao van toepassing. Is er geen cao die betrekking heeft op uw werkgever en dus niets met uw arbeidsovereenkomst te maken heeft, dan maakt u afspraken met uw werkgever. Het is verstandig om deze afspraken schriftelijk vast te leggen in je arbeidsovereenkomst.
U en uw werkgever kunnen over verschillende onderwerpen onderhandelen, maar uw werkgever moet zich aan enkele belangrijke wetten houden:
- Arbeidsomstandighedenwet;
- Het Burgerlijk Wetboek (BW);
- Wetgeving over gelijke behandeling
- Arbeidstijdenwet (ATW);
- Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag;
- Wet arbeid en zorg;
Cao advocaat
Collectief arbeidsrecht wordt in het arbeidsrecht steeds meer een zelfstandige beroepsgroep. Het juridische veld betreft niet alleen het onderhandelingsproces tussen werkgevers (organisaties) en werknemers (organisaties).
Over de reikwijdte van de cao, de interpretatie van specifieke cao-voorwaarden, de verklaring van de algemeen verbindendheid van de cao en natuurlijk de naleving van de cao zijn er namelijk vaak lastige juridische vraagstukken.
Bovendien worden fusies en overnames vaak geconfronteerd met het probleem van convergentie van collectieve overeenkomsten.
Daarom is het belangrijk dat u bij een cao-probleem advies vraagt aan ervaren professionele advocaten, zij zijn expert op het gebied van cao-recht.
Kosten cao advocaat
Het honorarium voor een jurist met ervaring in het cao-recht ligt doorgaans rond de 80 tot 140 euro per uur. Tegelijkertijd bedragen de kosten voor een cao-recht advocaat ongeveer 175 tot 500 euro per uur.
Dit is niet alleen een enorm verschil in het cao-recht. De belangrijkste reden is opleiding: de advocaat heeft een universitaire graad in de rechten en stage gelopen bij een erkend advocatenkantoor.
