Procesrecht is de wet die gerechtelijke processen regelt. Het wordt ook wel formeel recht genoemd. Het procesrecht is onder te verdelen in het strafprocesrecht, het burgerlijk procesrecht en het bestuursprocesrecht. Aangezien het belastingrecht een bestuursrecht is, is het belastingrecht een vorm van het bestuursprocesrecht.
Procesrecht is het recht dat wordt gebruikt om het materiële recht (substantieel recht) af te dwingen. Het procesrecht is onderworpen aan specifieke voorschriften en rechtsbeginselen van de algemene beginselen van een eerlijk proces, en is deels gebaseerd op artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens.
Wat is het procesrecht?
In Nederland wordt het burgerlijk procesrecht voornamelijk geregeld door de wet op de burgerlijke rechtsvordering en de wet op de gerechtelijke organisatie. Deze wetten bepalen de regels voor de rechtbanken en procedures van het Hooggerechtshof. De wet op burgerlijke rechtsvordering bevat veel internationale privaatrechtelijke wetten en arbitrageregels.
Het wetboek geeft ook regels voor de uitvoering van arresten of vonnissen. De valkuilen zitten hem in de vele tijdslimieten die door de code worden bepaald. Wanneer een advocaat de taak niet op tijd voltooit, kan hij meestal geen gerechtelijke procedure voortzetten. Het proces kan verloren gaan, waardoor hij of zij de verantwoordelijkheid moet nemen.
Ook het bewijs wordt in dit wetboek geregeld. Het rijmpje "wie eist bewijst" is eigenlijk niet helemaal juist. De hoofdregel voor het bewijs in het burgerlijk proces is namelijk dat de partij, die zich op een bepaald rechtsgevolg beroept, de feiten die voor het intreden van dit rechtsgevolg vereist zijn, moet bewijzen als deze door de andere partij gemotiveerd worden betwist (zie artikel 150 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering).
Dat kan ook de gedaagde partij zijn. De feiten die niet door de andere partij betwist zijn hoeven ook niet te worden bewezen.
Wat is strafprocesrecht?
Het strafprocesrecht is het procesrecht van het strafrecht. Het wordt ook wel het formele strafrecht genoemd. In Nederland is dit geregeld in het Wetboek van Strafvordering. België heeft ook een wetboek van strafvordering. Vanwege de ernst en invloed van het strafrecht is het strafprocesrecht erg belangrijk.
Wat is bestuursprocesrecht?
De "Algemene wet bestuursrecht" van Nederland wordt geregeld in het bestuursprocesrecht. Na afloop van de bezwaarfase kunt u naar de rechter stappen om de rechtmatigheid te controleren. Om invloed te kunnen uitoefenen op een besluit moet men echter eerst als belanghebbende worden aangemerkt.
De procedures en rechters die door elke administratieve instantie worden behandeld, zijn meestal verschillend. Het bestuursprocesrecht is doorgaans goedkoper en sneller dan het burgerlijk procesrecht.
In België regelen de wetten betreffende de Raad van State voornamelijk de administratieve procedures. Fiscaal recht is een grote uitzondering, die is onderworpen aan zijn eigen regels en het algemeen burgerlijk procesrecht..
Dagvaardingsprocedure
In het burgerlijk procesrecht kan een zaak worden ingediend door middel van een dagvaarding of verzoekschrift. Bij verzoekschriftprocedures gaat het meestal om zaken die verband houden met het personen- en familierecht (zoals echtscheiding, erkenning van ouder-kindrelaties, enz.). De meeste civiele zaken worden echter ingediend door middel van dagvaardingen. Daarom wordt deze procedure een dagvaardingsprocedure genoemd.
Dagvaarding en gerechtsdeurwaarder
In de dagvaarding heeft de eiser aangegeven wat hij heeft gevraagd, aan wie en waarom (bewijs). Dagvaardingen worden meestal opgesteld door advocaten of juristen. Vervolgens heeft de deurwaarder de beklaagde gedagvaard. In de dagvaarding stond wanneer de verdachte voor de rechtbank moet verschijnen, in welke rechtbank en waar.
De meeste mensen komen natuurlijk liever niet bij rechtbanken en gerechtshoven, tenzij het in hun voordeel kan uitvallen uiteraard. Bij een civiele procedure bij de rechtbank ontvangt u vooraf een dagvaarding vervolgens staat er in de dagvaarding waar en wanneer u aanwezig dient te zijn bij de rechterlijke organisatie.
Tegen de uitspraak van de rechter kan hoger beroep aangetekend worden, dit kan net zo lang doorgaan tot u bij de hoge raad dient te verschijnen. Hoger beroep wijst de rechter ook nog wel eens af, zeker in een kort geding, welke rechter u zal krijgen kunt u echter niet kiezen.
Bodemprocedure
Nadat de eiser de verdachte had opgeroepen om voor de rechtbank te verschijnen, werd de zaak ter terechtzitting "ingediend". Tijdens deze hoorzitting is ook een andere datum bepaald waarop de verdachte een verweerschrift kan indienen. Na deze schriftelijke ronde vindt doorgaans een hoorzitting plaats met alle aanwezige partijen (samen met de advocaat).
Tijdens de "persoonlijke verschijning van partijen" kan de rechter verdere vragen stellen en kunnen partijen hun standpunt mondeling toelichten. Soms wordt dit proces ook gebruikt om te zien of het kan worden opgelost.
Na dit gesprek zal een (voorlopige) uitspraak worden gedaan, of krijgen partijen de gelegenheid om in de tweede gedachtewisseling schriftelijk op elkaars standpunten te reageren. De inhoudelijke procedure wordt afgesloten met een oordeel.
Procesrecht advocaat
Bent u opzoek naar een procesrecht advocaat? Door het landelijke netwerk van Advocaathulp is er altijd de juiste advocaat bij u in de buurt! Neem vrijblijvend contact op met middels het contactformulier en wij nemen zo snel mogelijk contact met u op.